Żartobliwa i ekscentryczna "Zbrodnia hrabiego Neville'a"

Amélie Nothomb, "Zbrodnia hrabiego Neville'a", Literackie, Kraków, 2016

Nastoletnia córka hrabiego Henri’ego Neville’a, crème de la crème arystokracji belgijskiej, o imieniu Sérieuse (Poważna), ucieka z domu. Hrabia odnajduje ją u wróżki. Ta oznajmia mu, że wkrótce, w czasie słynnego w całej okolicy garden party Neville zabije jednego z zaproszonych gości. Ma to być ostatnie przyjęcie w posiadłości hrabiego, gdyż ten bankrutuje. Bohater nie zastanawia się jednak czy w związku z przepowiednią, odwołać garden party. Sprawdza jedynie, kogo z zaproszonych gości szczególnie nie lubi. Kto i w jaki sposób straci życie podczas garden party?

Amélie Nothomb (ur. 1966) jest francuskojęzyczną pisarką belgijską, jedną z najpoczytniejszych francuskich twórczyni. Obieżyświat zafascynowany brzydotą, co widać w jej powieściach. Już od dwudziestu czterech lat co roku wydaje nową powieść, wyczekiwaną przez rzesze czytelników. Francuzi mają nawet zwyczaj czekania na "doroczną Nothomb". Sławę zapewnił jej debiut "Higiena mordercy".

Lektura "Zbrodni hrabiego Neville'a" była moim pierwszym spotkaniem z twórczością belgijskiej pisarki i jestem przekonany, że nie ostatnim. Przede wszystkim uwagę przykuwa styl Nothomb. Język powieści charakteryzuje się dbałością o słowa, która przejawia się w krótkich, dokładnie ujmujących rzecz wyrazach. Jednak największą przyjemność sprawia czytelnikowi czarny humor i sarkazm, których to w świecie Neville'a pełno. Czytając, ma się wrażenie, że fundamentem tej książki nie jest fabuła, lecz dialogi. Może wydawać się to dziwne, ale takie odnoszę wrażenie. Każda wymiana zdań wydaje się być odpowiednio zbilansowana, a przegadanie mogłoby być traktowane jako faux pas. I nie wiem czy według autorki bardziej wymyka się konwenansom chęć morderstwa głównego bohatera czy też zbędne wyrazy. Słowem: jest to mistrzyni pióra.

"Nawet sceptyk o najbardziej kartezjańskim umyśle wierzy w swój horoskop."str. 29

Bohaterowie książki są nakreśleni z precyzją, w taki sposób, że natychmiast malują się w wyobraźni czytelnika i zostają tam na długo, nawet po skończeniu lektury. Choć są oni wykreowani poprawnie, zdecydowanie wymykają się z ram schematyczności. Są niezwykli. Tytułowy hrabia Neville to osoba bardzo frapująca ze względu na swoją postawę wobec otoczenia, ciekawą historię i bardzo osobliwą rodzinę. Przyglądanie się myślom mężczyzny, który musi zdecydować, kogo ma zamordować to niesamowite pole do popisu dla wyobraźni pisarki. Szaleńczym rozmyślaniom ojca towarzyszy jego córka Sérieuse, równie dziwaczna i intrygująca co on. Jej pragnienia, niespotykany stan psychiczny i elokwencja zaskakują raz po raz czytelnika, który nie spodziewałby się podobnych cech po nastolatce. Przytaczanie osobliwości innych członków rodziny zajęłoby zbyt wiele czasu, jednak można wysnuć następujący wniosek: Neville'owie są ekscentryczni i przyciągający zarazem. Mistrzyni pióra potrafi równie umiejętnie nakreślić wyraziste postacie.

Pierwsze spotkanie z twórczością francuskojęzycznej pisarki było tak udane, że z pewnością chętnie sięgnę po inne jej dzieła. Ekscentryczni i żartobliwi bohaterowie, niemal pedantyczne jeśli można je tak określić) dialogi, wielka swoboda pióra, barwne opisy i fabuła - zachwycająca swoją budową i sposobem poprowadzenia akcji. Nie spodziewałem się, że ta cieniutka pozycja będzie w stanie w takim stopniu przykuć moją uwagę. Nieświadomy tego postanowiłem wziąć się za jej lekturę wieczorem, co poskutkowało zarwaną nocą i emocjami, których nigdy nie zapomnę. Jeżeli zatem macie zamiar zrobić coś bardzo ważnego, niecierpiącego zwłoki, nie zaczynajcie "Zbrodni hrabiego Neville'a", bo przepadniecie. Gorąco polecam!

Oceniam: 9/10

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu Literackiemu.