Konopnicka i problemy gimnazjalistów

Barbara Ciwoniuk, "Musisz to komuś powiedzieć", Literatura, łódź, 2015, wyd. III

"Musisz to komuś powiedzieć" Barbary Ciwoniuk jest kolejną książką wydaną w ramach serii "16 plus minus" kierowanej głównie do nastolatków. Przedstawia historię nastoletniej Mileny, która musi stawić czoła problemom dorastania przy asyście Łukasza - tajemniczego "chłopaka po przejściach", którego obecność burzy spokój nastolatki. W powieści wielokrotnie poruszany jest temat Marii Konopnickiej, bowiem nękające rodzinę wielkiej poetki konflikty, obecne są również w życiu głównej bohaterki i jej przyjaciół. 

Choć wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazywały, że to będzie nudne lato, już pierwsze dni wakacji dostarczą Milenie niezwykłych wrażeń. Za sprawą matki w ich domu zjawi się tajemniczy chłopak "po przejściach", którego obecność zaburzy spokój nastolatki. Choć Kama, nieco zwariowana przyjaciółka, niejednokrotnie ją zawiedzie, a Paweł - dotychczasowy obiekt zainteresowania Mileny, okaże się niewart jej westchnień, upalne lato w pięknych plenerach Suwalszczyzny przyniesie dziewczynie wiele nowych doświadczeń.

Barbara Ciwoniuk autorka powieści dla młodzieży opowiadających o problemach młodych ludzi: wykluczeniu, samotności, konfliktach z rówieśnikami i dorosłymi, niepełnosprawności, śmierci bliskich. Losy bohaterów książek pokazują, że nie wolno się poddawać i że zawsze warto, a nawet trzeba, szukać wyjścia z trudnej sytuacji. Wielokrotnie nagradzana za swoje dzieła, płodna pisarka, mająca na swoim koncie już dwanaście powieści.

Barbara Ciwoniuk

"Musisz to komuś powiedzieć" łączy w sobie jednocześnie ciekawą i bardzo mądrą lekturę. Skonstruowana bez żadnych logicznych potknięć fabuła frapuje przede wszystkim problematyką utworu. Największa część lektury poświęcona jest problemom współczesnych nastolatków, brakiem akceptacji ze strony rówieśników, braku wartości moralnych i dobrych autorytetów w życiu młodych ludzi, a także braku zrozumienia przez innych. Bohaterowie rzuceni są w wir wydarzeń, które sprawdzają ich stosunek do otoczenia, a nawet odwagę. W ten sposób dowiadujemy się, jak tchórzliwymi, nieodpowiedzialnymi i ulegającymi presji rówieśników są młodzi ludzie. Powieść nie pełni jednak funkcji moralizatorskiej - wszystkie te sceny czytelnik interpretuje i ocenia sam. 

Ważnym elementem fabularnym jest życie Marii Konopnickiej. Ciwoniuk doskonale zna tę postać, starając się ją przybliżyć swoim odbiorcom. Nie dementuje plotek, nie dodaje nic od siebie, lecz posiłkuje się wieloma odnośnikami, co widać w pokaźnej bibliografii. W ten sposób ukazane zostaje podobieństwo pomiędzy mankamentami życia współczesnego i dziewiętnastowiecznego. Myślę, że to plotka o homoseksualizmie polskiej poetki popchnęła autorkę do poruszenia tego problemu w swojej powieści. Ważne jest jednak, że Ciwoniuk stara się dawkować wiedzę o Konopnickiej tak, by nie przytłoczyć ogromem wiedzy czytelnika. Niestety, zdarzają się momenty, kiedy tych informacji jest zbyt wiele. Nie mniej jednak, poetka zostaje ukazana zarówno ze swojej dobrej i złej strony. Po lekturze tej książki nasza wiedza i zainteresowanie tą słynną postacią wzrośnie. 

Język, jakim opowiedziano historię Mileny jest łatwy w odbiorze. Dialogi nakreślono bardzo realistycznie, występują barwne opisy i przede wszystkim pełno w nim humoru. Bardzo ciekawie została poprowadzona akcja, która frapuje już od samego początku. Jej wartkość rozłożona jest jednak bardzo nierównomiernie, co może sprawić pewne rozczarowanie końcowymi stronami, na których akcja bardzo spowalnia i opisywane wydarzenia bledną w zderzeniu z poprzednimi. Zaletą "Musisz to komuś powiedzieć" jest również bardzo realistyczna bohaterka, szybko zaskarbiająca sobie sympatię czytelnika. Jest to inteligentna dziewczyna, obdarzona poczuciem humoru i umiejętnością wnikliwego obserwowania, dzięki czemu łatwo się z nią zżyć. Chociaż jest przedstawicielką "nastolatków rozważnych" nie traci tym samym na żywiołowości.

"Musisz to komuś powiedzieć" jest książka niosącą ze sobą wiele życiowych mądrości, podpowiedzi, pozwalających na radzenie sobie z problemami. Tak jak pisałem wcześniej w powieści brakuje osoby, którą można by uznać za moralizatora, nie mniej jednak bystry czytelnik z łatwością dostrzeże przesłanie tej książki. Myślę, że może być to powieść uniwersalna, bowiem porusza ona ważne problemy, które przewijają się w życiu człowieka, niezależnie od czasu, co widać w zderzeniu trudnych sytuacji Mileny i Marii Konopnickiej, żyjącej wiele lat przed główną bohaterką. Jak jednak będzie naprawdę pokaże czas. Warto również zwrócić uwagę na fascynującą, przykuwającą wzrok okładkę w wykonaniu Olgi Reszelskiej. Serdecznie zachęcam wszystkich do przeczytania powieści Barbary Ciwoniuk, a szczególnie tych, którzy zafrapowani są osobą Marii Konopnickiej.

Oceniam: 8/10

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu Literatura.